Gospodarka Magazynowa - Zagadnienia Ogólne

Zagadnieniem podstawowym w całokształcie gospodarki magazynowej jest logistyka. Z terminem tym spotkamy się w obszarach:

• Matematyki,

• Działań militarnych,

• Działalności gospodarczej.

Istnieje kilka podobnych definicji logistyki. W ujęciu Europejskiego Komitetu Normalizacji (CEN) poprzez logistykę rozumiemy  proces planowania, realizowania i  kontrolowania przepływu dóbr materialnych  od ich zakupu poprzez produkcję i dystrybucję  w celu zaspokojenia wymogów rynkowych przy minimalnym zaangażowaniu kapitału.

 Działania logistyczne mogą obejmować (choć nie muszą się do nich ograniczać): obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizację zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, transport i składowanie.

 W pojęciu logistyka wyróżniamy trzy poziomy planowania:

• Taktyczny

• Operacyjny

• Strategiczny

 

Poziom taktyczny – dotyczy całokształtu problemów związanych z przepływem informacji oraz automatycznej identyfikacji, a także opracowaniem i wysyłaniem zamówień.

Poziom operacyjny  - dotyczy problemów związanych z przepływem dóbr materialnych w działach zaopatrzenia, magazynowania, produkcji, a także dystrybucji i recyrkulacji odpadów.

Poziom strategiczny  jest to głównie problem wydawania decyzji w całokształcie zarządzania logistycznego w przedsiębiorstwie.

Uproszczoną definicję przedstawia reguła "7R" (ang.) - right product (właściwy produkt), right quantity (właściwa ilość), right value (właściwa wartość), right place (właściwe miejsce), right time (właściwy czas), right customer (właściwy klient), right price (właściwa cena).

 

Do procesów logistycznych zaliczyć można:

• Prognozowanie zaopatrzenia,dokonywanie zamówień,
• Zaopatrzenie, magazynowanie i zarządzanie zapasami,
• Zasilanie stanowisk pracy w materiały,
• Surowce, podzespoły,pakowanie i konfekcjonowanie,
• Transport,
• Gospodarkę opakowaniami,
• Gospodarkę odpadami produkcyjnymi,
• Przepływ informacji,
• Serwis,
• Gromadzenie przetwarzanie i przekazywanie informacji związanych z powyższymi czynnościami.

 

Procesy te wymagają odpowiedniej infrastruktury, którą tworzą

• Budowle magazynowe,
• Środki transportu wewnętrznego do przewozu ładunków i manipulacji nimi,
• Urządzenia do składowania,
• Opakowania produktów,
• Urządzenia techniki obliczeniowej i informatycznej oraz oprogramowanie.

 

Logistyka magazynowa

Magazyn jest podstawowym elementem infrastruktury magazynowej łączącym  podstawowe fazy obrotu materiałowego: zakup i sprzedaż w przedsiębiorstwie handlowym oraz zakup i zbyt w przedsiębiorstwie produkcyjnym.

Działanie magazynu ma wpływ na :

• Sprawność przepływów materiałowych

• Poziom kosztów obrotu materiałowego

• System i jakość organizacji przedsiębiorstwa

 

Logistyczne podejście do problemów gospodarki magazynowej w przedsiębiorstwie każdego typu wymaga uwzględnienia obszarów:

• Zaopatrzenia  - przyjmowania od dostawców surowców i materiałów, czasowego przechowywania i stopniowego wydawania do produkcji

• Produkcji  - tutaj mogą funkcjonować podręczne magazynki, których zadaniem jest rozdysponowanie materiałów i półfabrykatów dla poszczególnych działów produkcji

• Dystrybucji – którego zadaniem jest przechowanie wyrobów gotowych ewentualne kompletowanie w zestawy a następnie kierowanie tych wyrobów do odbiorców.

 

Logistyka w gospodarce materiałowej

            Korzyści wynikające ze stosowania zasad logistyki w gospodarce materiałowej:

• Przyspieszenie przepływu towarów przez magazyn,

• Pozyskiwanie pełnego zakresu informacji z zakresu przepływu towarów i materiałów,

• Uzyskanie oszczędności w zakresie przewozów i spedycji,

• Zracjonalizowanie rozliczeń za usługi dystrybucyjne,

• Uzyskanie oszczędności kosztów ogólnych,

• Usprawnienie obsługi odbiorców poprzez dokładne kompletowanie zamówień.

 

Z badań przeprowadzonych w niemieckich przedsiębiorstwach, stosujących kompleksowe zasady logistyki wynika, że nastąpiło średnio ok. 50 % obniżenie kosztów obsługi magazynu. Obniżenie kosztów operacyjnych, szczególnie w przedsiębiorstwach produkcyjnych można uzyskać poprzez  tzw. "outsourcing „ – przekazanie działalności magazynowej zewnętrznej wyspecjalizowanej firmie logistycznej, która zapewnia prawidłowe składowanie i realizowanie zamówień klientów gestora zapasów.

 

Zapasy magazynowe

            Zapasy magazynowe to dobra materialne , które są gromadzone w ilościach większych niż wymagają bieżące potrzeby przedsiębiorstwa.

Przemieszczanie produktów między poszczególnymi ogniwami łańcucha logistycznego wiąże się z koniecznością zatrzymania tych produktów w pewnych miejscach, na pewien okres czasu, w stanie spoczynku, co nazywamy składowaniem. Gdy składowanie wiąże się z koniecznością zaangażowania osób do obsługi, trwałego wykorzystania odpowiednio wyposażonych pomieszczeń, i można wskazać, że w rozpatrywanym okresie czasu dane produkty mogły być inaczej wykorzystane, mówimy, że stały się one zapasem.Koszt utrzymania tych zapasów może sięgać 20-40% ich wartości w ciągu roku. Z tego względu sprawne i precyzyjne zarządzanie zapasami daje firmie określone korzyści ekonomiczne

 

Zakupione i przechowywane zapasy są:

• Przeznaczone do zużytkowania w ramach potrzeb własnych przedsiębiorstwa,

• Przetwarzane w celu uzyskania wyrobów gotowych,          

• Towary nabyte, które są przeznaczone do odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym.

 

Rodzaje zapasów:

• Surowce - dobra w stanie naturalnym przeznaczone do produkcji lub spożycia,

• Materiały - to najczęściej surowce przetworzone przynajmniej jeden raz przeznaczone do dalszego przerobu,

• Półfabrykaty - materiał częściowo przetworzony, ale wymagający dalszej obróbki,

• Produkty gotowe - produkty wytworzone i przeznaczone do sprzedaży.

 

Zapasy można klasyfikować według różnych kryteriów. Jednym z nich jest poziom zapasów.

• Zapas cykliczny odpowiadający bieżącym potrzebom. Nazywany również obrotowym lub rotującym,

• Zapas minimalny – dostępny, aby chronić firmę przed zdarzeniami losowymi lub np. opóźnieniem dostawy,

• Zapas maksymalny – powyżej którego nie należy zamawiać danego asortymentu.